محقق بخش تحقیقات اقتصادی و اجتماعی مرکز تحقیقات چای کشور گفت: ایران با 105 هزار تن مصرف سالانه، ششمین کشور عمده مصرف کننده چای در جهان است.
حجت‌الله علوی در رشت با اشاره به بررسی آثار اقتصادی طرح اصلاح ساختار چای افزود: کشت و صنعت چای به دلیل کارکردهای موثر اقتصادی و اجتماعی در مناطق چای‌خیز و نیز در اقتصاد کلان کشور دارای اهمیت فراوانی است.
وی ادامه داد: گستردگی فرهنگ نوشیدن چای و مصرف سرانه بیش از 5/1 کیلوگرم چای، ایران را جزو شش کشور عمده مصرف کننده چای در جهان قرار داده است.
علوی با اشاره به اینکه ایران حدود 34 هزار هکتار باغ چای در گیلان و مازندران دارد، اظهار داشت: این استان‌ها تقریباً نیمی از نیازهای چای خشک داخلی را تولید کرده و باقیمانده آن را از محل واردات تامین می‌شود.
محقق بخش تحقیقات اقتصادی و اجتماعی مرکز تحقیقات چای کشور گفت: اگر این میزان مصرف چای را با جمیعت کشور حدود 70 میلیون نفری مقایسه کنیم، نیاز واقعی چای 105 هزار تن برآورد می‌شود. وی خاطرنشان کرد: با توجه به میانگین تولید چای خشک از سال 1357 تا 1381 که 49 هزار تن گزارش شده، کسری و نیاز به چای وارداتی 56 هزار تن است.
به گفته علوی چای از جمله صنایع کاربردی بوده که نقش عمده‌ای در اقتصاد ملی به عهده دارد و ارزش اقتصادی آن به‌ویژه در رابطه با سنت‌های متداول در گروه‌های کم درآمد جامعه چای کاری، اهمیت راهبردی ویژه‌ای برای آن فراهم کرده است.
محقق بخش تحقیقات اقتصادی و اجتماعی مرکز تحقیقات چای کشور گفت: طبق برآوردهای کارشناسی برای عملیات داشت و برداشت برگ سبز چای در هکتار، 414 نفر روز نیاز است.
علوی افزود: با توجه به میزان سطح زیر کشت برای حدود 76 هزار خانوار، تعداد 191 خانوار روز فرصت کاری در سال ایجاد می‌شود.
وی گفت: بررسی کشت و صنعت چای در قبل از اجرای ساختار چای نشان می‌دهد که این صنعت همواره از یک طرف با عوامل درونی و بازدارنده و از طرف دیگر با مشکلات و چالش‌های اساسی مواجه بوده است.
محقق بخش تحقیقات اقتصادی و اجتماعی مرکز تحقیقات چای کشور تصریح کرد: موانع فنی و ساختاری به همراه ناکارآمدی مدیریت و فضای نیمه انحصاری اثرات نامطلوبی بر روی کیفیت چای خشک تولیدی داشته است.
علوی افزود: به طوری که سازمان چای کشور با چالش بدهی مواجه بوده و چای تولیدی نامرغوب در انبارها نیز انباشته شد ضمن اینکه چالش‌های کاهش تصدی‌گری دولت، ایجاد فضای رقابتی و افزایش مشارکت بخش غیردولتی در امور اقتصادی به‌ویژه در قانون سوم توسعه منجربه به شکل‌گیری طرح ساختار چای شد.
به گفته وی طرح مذکور در سال 1379 آغاز شد و با توجه به نتایج ضعیف آن، دولت رویکرد جدیدی را در قبال صنعت چای اتخاذ کرد.
محقق بخش تحقیقات اقتصادی و اجتماعی مرکز تحقیقات چای کشور هدف از بررسی اقتصادی و اجتماعی این طرح را بررسی میزان مشارکت‌های مردمی و تاثیر تشکل‌های تعاونی چایکاران و تعاونی‌های کارخانجات در طرح اصلاح ساختار چای دانست.
علوی شناخت تاثیر اصلاح ساختار چای کشور را در کمیت و کیفیت چای خشک استحصالی، بررسی و شناخت اجرای طرح روی درآمد چایکاران، کارخانه‌داران چای به شناخت مسائل، مشکلات و برطرف شدن تنگناهای موجود موثر دانست.
وی ادامه داد: این طرح به افزایش توان تولید پرداخته و آثار اقتصادی و اجتماعی بر جامعه چایکار مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
علوی اظهار داشت: از آنجا که فعالیت چایکاران در ایران با چالش‌های اساسی به عنوان محدودیت‌های ساختاری مانند نظام غیریکپارچه و سنتی کشت، مسن بودن بوته‌ها و بازدهی غیراقتصادی آنها، فرسودگی و قدیمی بودن تجهیزات فرآوری و ... مواجه است، بنابراین پیش از هر گونه اقدام باید اصلاح ساختار صورت گیرد.
محقق بخش تحقیقات اقتصادی و اجتماعی مرکز تحقیقات چای کشور گفت: برنامه‌های اصلاحی در موارد ذکر شده با هدف برطرف کردن یا کاهش محدودیت‌های موجود و ایجاد فضای لازم برای دستیابی به چای با کیفیت باید بهتر اجرا شود.
وی افزود: با ایجاد و توسعه بهره‌برداری‌های مشاع برای یکپارچه‌سازی و نوسازی باغ‌های چای و فراهم آوردن زمینه‌های بهبود فناوری برای فرایندهای فرآوری چای به وسیله تجهیز، نوسازی و بازسازی کارخانه‌ها می‌تواند در تحقق این مهم موثر باشد.
علوی اتخاذ تمهیدات لازم برای ایجاد اهرم‌های نظارتی موثر بر هزینه‌ها، تسهیلات و اعتبارات تخصیصی و هدایت این تسهیلات به فرایندهای مورد نظر اصلاحات را از جمله اقدام‌های اصلاح ساختار چای عنوان کرد.
وی حمایت از ایجاد و گسترش زمینه‌های فعالیت تشکل‌ها و اتحادیه‌های صنفی در بخش چای و ایجاد فضای رقابتی و احقاق حقوق صنفی آنها و همچنین تقویت ابزار قانونی هدایت و انتقال درآمدهای حاصل از واردات برای تجهیز مالی برنامه‌های بهبود مدیریت و بهسازی فرآیندهای تولید را از دیگر اقدام‌ها برشمرد.
منبع : وب سايت خبري صنعت غذا و كشاورزي
