خواص درمانی و غذایی سیر (۱)
سیر از سبزی‌هایی است که تاریخی بسیار کهن دارد. انسان خواص درمانی این گیاه را پنج قرن قبل از میلاد مسیح شناخته بود.
سیر هزاران سال برای اهداف پزشکی استفاده می‌شده است. این گیاه حداقل ۳۰۰۰ سال در طب چین کاربرد داشته است.
مصریان، بابلی‌ها، یونانی‌ها و رومی‌ها از سیر برای موارد شفابخش استفاده می‌‌کرده‌اند. در جنگ‌های جهانی اول و دوم نیز از سیر به عنوان مادهٔ ضد عفونی کننده برای پیشگیری از قانقاریا استفاده می‌شده است.
در طول تاریخ، سیر در سرتاسر دنیا برای درمان ناراحتی های مختلف شامل فشار خون بالا، عفونت‌ها و مارگزیدگی‌ها استفاده شده و برخی فرهنگ‌ها از آن برای دفع ارواح شیطانی استفاده می‌‌کردند.
اهمیت و خواص زیاد سیر در احادیث اسلامی نیز مورد توجه بوده است. ۱۴۰۰ سال پیش رسول گرامی اسلام فرموده‌اند:
«کل الثوم فان فی‌ها شفاء من سبعین داء لایقرب المسجد»؛ یعنی «سیر بخورید، زیرا هفتاد نوع بیماری را شفا می‌دهد، ولی در حالیکه سیر خورده‌اید به مسجد (و اماکن عمومی) نروید.»
در حال حاضر از سیر برای کاهش میزان کلسترول و کاهش خطر بروز بیماری های قلبی-عروقی و نیز برای بهره‌مندی از خواص ضد میکروبی آن استفاده میشود.
در آزمایشاتی که در سال‌های ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۴ صورت گرفت، مشخص شد که مصرف سیر در کاهش سطح کلسترول خون نقش اساسی دارد. بر اساس توصیه‌های مهم بالینی، به بیماران گفته میشود که سیر تاثیر خفیف و کوتاه مدت در کاهش چربی خون دارد.
بیمارانی که سابقهٔ ابتلا به بیماری ترومبوز (تشکیل لخته خونی در عروق یا قلب) را دارند، باید بدانند که سیر می‌‌تواند تاثیر اندک، اما مهم روی تجمع پلاکت‌ها داشته باشد. به علاوه باید به بیماران توصیه شود که این گیاه خاصیت کاهش خطر ابتلا به سرطان بویژه سرطان معده و روده را دارد.
ترکیبات سولفور شامل آلیسین، ظاهرا ترکیبات فعال آنتی اکسیدانی در ریشهٔ گیاه سیر هستند. پیاز ریشهٔ گیاه سیر مصرف پزشکی دارد. از آن می‌‌توان به صورت تازه، خشک و یا روغن گرفته شده استفاده کرد. از آنجا که برخی ترکیبات مفید در این گیاه در اثر حرارت غیر فعال می‌‌شوند، لذا سیر پخته قدرت طبی کمتری دارد.
مصرف سیر در کاهش سطح کلسترول خون و فشار خون نقش اساسی دارد.
معمولا اثرات جانبی مصرف سیر خفیف و غیر متداول است. ظاهرا سیر تاثیری بر متابولیسم دارو‌ها ندارد، اما بیمارانی که از داروهای ضد انعقاد استفاده می کنند، باید در مصرف سیر احتیاط کنند. از این رو افرادی که جراحی می‌‌کنند، باید ۷ تا ۱۰ روز پیش از جراحی از خوردن سیر خودداری کنند، چرا که سیر زمان خونریزی را طولانی تر میکند.
کشت سیر:
در ماه فروردین هر یک از پیازهای کوچک سیر را در خاک کاملاً خشک، به فاصله ۱۵ تا ۲۰ سانتی متر می‌کارند و بین ماه‌های تیر و مرداد، که برگ‌ها پژمرده شود، سیر‌ها جمع آوری می‌گردند. این گیاه در نواحی مختلف ایران به خصوص در شمال کشور به طور گسترده پرورش می‌یابد.
فواید سیر:
خواصی که دانشمندان (طب قدیم و جدید) برای سیر برشمرده‌اند، عبارتند از:
۱- معده را ضدعفونی میکند، ولی نباید آن را زیاد مصرف کرد.
۲- رسوبات خون را حل میکند، از این رو مصرف سیر به کسانی که درد مفاصل، نقرس یا روماتیسم دارند، توصیه میشود.
۳- نیروی شهوت جنسی را تقویت میکند.
۴- بهترین درمان برای فراموشی و نسیان است. خوردن سیر کدورت ذهن را از بین می‌برد.
۵- بهترین تقویت کنندهٔ پیاز مغز است و روی سلول‌های مغز تأثیر مفیدی دارد.
۶- عضلات قلب را به نشاط می‌آورد و به این وسیله گردش خون منظم می‌گردد. همچنین فشار خون را کاهش می‌دهد.
۷- مجاری تنفسی را پاک میکند و به این وسیله از تنگی نفس می‌کاهد.
بیمارانی که از داروهای ضد انعقاد استفاده می کنند، باید در مصرف سیر احتیاط کنند. از این رو افرادی که جراحی می‌‌کنند، باید ۷ تا ۱۰ روز پیش از جراحی از خوردن سیر خودداری کنند، چرا که سیر زمان خونریزی را طولانی تر میکند.
۸ - برخی از انواع سل ریوی را معالجه میکند. به خصوص وقتی که با شیر مخلوط باشد.
۹- برای معالجهٔ اسهال، برونشیت، سردرد و زکام مزمن، ضعف حافظه و سرگیجه سودمند است.
۱۰- در برابر امراض بسیاری مانند تب، مقاوم است.
۱۱- پوست بدن را خوش رنگ و گونه‌ها را سرخ و روده‌ها را از عفونت‌ها پاک میکند (به خصوص در کودکان) و با این خاصیت از انسان در مقابل بیماری حصبه و دیفتری محافظت میکند.
۱۲- سنگ کلیه را از بین می‌برد و کرم‌های نازک شکم کودکان را نابود می‌سازد.
۱۳- فلج و رعشه را معالجه میکند و در مورد مالاریا و بی‌خوابی خیلی مفید است.
۱۴- برای درمان می‌خچه و زگیل باید سیر را نرم کنید و بصورت مرهم روی می‌خچه و زگیل بگذارید. هر چند وقت آن را تکرار کنید تا به کلی می‌خچه و زگیل از بین برود.
۱۵ وقتی حشره‌ای شما را گزید، فوری محل نیش زدگی را با سیر بمالید تا سوزش و درد آن تسکین پیدا کند.
۱۶- اگر یک بسته سیر را در انبار غلات آویزان کنید و یا روی آن پخش کنید، باعث فرار موش‌ها خواهد شد.
منبع: تبيان
